مصاحبه با آذر مدرسی سردبیر فصلنامه آبی

اول کودکان: قبل از هرچیز انتشار فصلنامه آبی را به شما تبریک میگویم. واقعا جای مجله ای که هدفش کودکان مقدمند باشد، خالی بود. هدف از انتشار این فصلنامه چیست؟

آذر مدرسی: همانطور که خودتان هم اشاره کردید جای نشریه ای که هدفش دفاع از حقوق جهانشمول کودک باشد، از طرف نهاد اول کودکان که گرایش معینی را در جنبش از حق کودک نمایندگی میکند، آنهم جهانشمول بودن حقوق کودک، خالی است.

موضوع کار ما مسئله کودک و بیحقوق کودکان است. بطور واقعی کودکان بی دفاعترین بخش جامعه هستند. آن بخش از جامعه اند که نه توان و نه امکان دفاع از خودشان را دارند و بخشی از آنها حتی کوچکتر از آن هستند که به منافع خود آگاه باشند، چه برسد به اینکه توان دفاع از خود را داشته باشند. آبی تلاش میکند صدا و تریبون اعتراض کودکانی باشد که قربانی فقر، جنگ، حاکمیت مذهب، قربانی خشونت و مذهب و سنتها و باورهای ارتجاعی در جامعه هستند. ما تلاش میکنیم علاوه بر منعکس کردن وضعیت کودکان در مورد چه باید کردنها هم صحبت کنیم. آبی متعلق به آن جنبشی است که در دفاع از حقوق کودک هیچ ویژه گی و محدودیتی را به رسمیت نمی شناسد. جریانها و جنبشهای دیگری در دفاع از حقوق کودک وجود دارند که دفاع از حقوق کودک را کم یا زیاد به موقعیت اجتماعی کودک و عوامل دیگر مشروط میکنند. ما مقابله با این تئوریها، سنتها و باورهایی که به نوعی این بیحقوقی را ایجاد و یا تئوریزه میکنند را امر خود میدانیم.

از نظر ما همه محدودیتهایی که در دفاع از حقوق کودک عنوان میشود مانند ویژگی فرهنگی و مذهبی جامعه و خانواده، پایگاه اجتماعی خانواده کودک، همه و همه توجیهاتی است برای دفاع نیم بند از کودکان. دفاع از کودک هیچ محدودیت و شرطی ندارد. ما تلاش میکنیم با نقد دیدگاهایی که به هر دلیلی دفلع از حقوق کودک را محدود میکنند، حقوق جهانشمول کودک را به یک داده عمومی تبدیل کنیم. اما علاوه بر آن ما سعی میکنیم با دامن زدن به بحثهایی حول مسائلی مانند تربیت کودک، خشونت علیه کودک، رابطه والدین و کودک، حق آنها بر کودک، کودکان و فحشا، کودکان و مذهب، به تقابلی جدی با هر نظریه و تئوری که بی حقوقی کودک را توجیه میکند، بپردازیم. در عین حال ما به انعکاس وضعیت کودک در ایران، به نقش اسلام در زندگی سیاهی که به آنها تحمیل شده و همینطور به باورها و سنتهای عقب مانده ای که در ایران در تشدید بی حقوقی کودک در ایران نقش دارند، بطور ویژه ای خواهیم پرداخت.

اول کودکان: چرا اسم آبی؟ دلیل خاصی برای انتخاب این اسم داشتید؟

آذر مدرسی: من برای انتخاب اسم مجله از دوستان زیادی نظر خواستم و اسمهای متعددی پیشنهاد شد. این اسم را بهروز مدرسی معرفی کرد و بیشتر از اسمهای دیگر به نظرم زیبا آمد. آبی اسم یونیک و زییایی است در عین حال رنگ ابی یکی از رنگهای مورد علاقه بچه ها است که با روشنی و امید به آینده تداعی میشود. به همین دلیل ساده آبی را انتخاب کردم.

اول کودکان: این رنگ بیشتر یعنوان رنگی پسرانه و رنگ صورتی دخترانه شناخته شده. این تاثیری در انتخاب شما نداشت؟

آذر مدرسی: به هیچ عنوان. اینکه رنگها هم مهر جنسیت را به خودشان بگیرند از جامعه و فرهنگی ناشی میشود که همه چیز مهر جنسیت و ملیت و حتی طبقه را به خود میگیرد. من به هیچ عنوان اینکه به رنگ هم مهر جنسیت بزنم را قبوا ندارم. از نظر من رنگ ابی همانقدر پسرانه است که رنگ صورتی.

اول کودکان: نگاهی به لیست مطالب نشانگر بحثهای جالب و متنوعی است، میدانم جواب دادن به سوالی در مورد محتوای مجله ایکه ۷۲ صفحه دارد با این تنوع مطالب مسکل است. اما لطفا در مورد مطالبی که در این شماره آمده برایمان بگوئید.

آذر مدرسی: من قصد ندرام اینجا لیست مطالب را برایتان بگویم. همانطور که خودتان گفتید مسائل متنوعی در این شماره هست. مجموعا ما تلاش کردیم مجله را در عین حال که به مهمترین مسائل مربوط به بیحقوقی کودک میپردازد، مجلیه ای خواندنی و متنوع باشد. در نتیجه از تجربیات مربیان کودک تا اسلام و حقوق کودک، حجاب کودک، ادبیات کودکان و بالاخره نقد کنوانسیون حقوق کودک و سند بیانیه حقوق جهانشمول کودک را که ثریا شهابی تهیه کرده است را میتوان در این شماره خواند. همینشور بخشی از مجله را به انعکاس فعالیتهای نهاد اول کودکان در دفاع از  حقوق کودکانی که از خانواده ها یا از کشورهای اسلام زده آمده اند و همینطور دومین کنفرانس اول کودکان اختصاص دادیم. میدانید که انتشار آبی به مناسبت هفته حکمت، مارکسیست بزرگ و موسس نهاد اول کودکان، در بزرگذاشت او در دستور ما قرار گرفت. در همین رابطه یکی از مطالب بسیار ارزشمند و ماندنی منصور حکمت در دفاع از ممنوعیت حجاب کودکان که سندی است در دفاع بی قید و شرط و ماگزیمالیستی از حقوق کودک را چاپ کردیم.

اول کودکان: شماره بعدی کی منتشر میشود و اگر ممکن است بگوئید به چه مسائلی میپردازد؟

آذر مدرسی: قرار ما این است که هر سه ماه یکبار یک شماره مجله منتشر شوذ و قاعدتا آخر ماه اوت یا اوایل سپتامبر باید آبی شماره ۲ منتشر کرده باشیم. در مورد مطالب تصمیم داریم به همین شکل این شماره مسائل متنوعی را بپوشانیم. اما یکی از مسائلی که روی آن تمرکز میکنیم و حتما در مورد آن مطلب و مصاحبه و گزارش خواهیم داشت کار کوکدکان خواهد بود. طبیعتا گزارش از وضعیت کودکان را هم خواهیم داشت. همینجا از خوانندگان مجله میخواهم که با ما همکاری کنند. برای آبی بنویسند، برای ما گزارش تهیه کنند، محله را آبونه شوند و در توزیع آبی به ما کمک کنند. با تهیه گزارش به ما امکان میدهند تا تصویری واقعی، تصویری که معمولا از انظار عمومی پنهان نگه داشته میشود، را نشان دهیم.

آبی تریبون بودن و ابزار همه کسانی است که برای دفاع از حقوق جانشمول کودک تلاش میکنند.

۱۲ ژوئیه ۲۰۰۴